Rigpa biedt cursussen en evenementen aan die ons heel direct kunnen helpen bij uitdagingen en het onderzoeken van de grote vragen van ons leven. Dit aanbod is tegelijkertijd onderdeel van een diepgaand curriculum van studie, reflectie, beoefening en retraites gebaseerd op de opeenvolgende stadia van het complete boeddhistische pad van ontwaken.
De essentie van al het boeddhistische onderricht is om door het transformeren van de geest tot blijvende vrede en geluk te komen, en in het algemeen is het boeddhistische pad zeer flexibel. Boeddha stond bekend om het onderwijzen van een grote verscheidenheid aan beoefeningen, allemaal afgestemd op de behoeften van verschillende individuen. In alle stadia van het pad kan men zeer diepgaand studeren en beoefening doen of op een meer essentiële manier, waarbij het belangrijkste punt de transformatie is die daadwerkelijk in je eigen wezen plaatsvindt.
Rigpa’s benadering is gebaseerd op het Tibetaans boeddhisme, dat alle drie historische voertuigen van het boeddhisme samenbrengt: het Basis-yana, het Mahayana en het Vajrayana (zie de begrippenlijst onderaan). Rigpa volgt met name de Nyingma-overdrachtslijn en de traditie van Dzogchen, of ‘Grote perfectie’ – de oudste en meest directe wijsheidsstroom binnen de boeddhistische traditie van Tibet. Deze onthult de manier om de diepste natuur van de geest te realiseren en kan worden beschouwd als het culminatiepunt van alle yana’s.
In ons actuele programma-aanbod geven we bij elke cursus door middel van deze vijf kleuren ook aan onder welke categorie de cursus valt.
Deze categorie van grondslagen van het pad is niet alleen bedoeld voor beginners, maar voor alle boeddhistische studenten, waar ze zich ook op het pad bevinden. De twee belangrijkste doelstellingen van cursussen en evenementen in de categorie ‘Grondslagen van het pad’ zijn 1) Het delen van de belangrijkste grondbeginselen en beoefeningen van meditatie, mededogen en wijsheid met alle mensen die gewoon geïnteresseerd zijn in het boeddhisme. Op dit punt is er geen achterliggend idee dat je boeddhist moet worden; je kunt gewoon gebruiken wat je relevant vindt om de uitdagingen en grote vragen van het leven het hoofd te bieden. 2) Het zorgen voor een solide basis in de belangrijkste filosofische grondbeginselen van het boeddhisme, vooral die van het Basis-yana, zodat je een stabiele en solide basis krijgt voor de latere fases van het pad.
Deze categorie van cursussen en evenementen is gebaseerd op het ‘Grote Voertuig’ (Mahayana) van het boeddhisme, waarin je kennis maakt met de hierin centraal staande beoefening van bodhichitta – de altruïstische wens om verlichting te bereiken ten behoeve van alle wezens. Deze benadering omvat het trainen van liefde en mededogen in de meest ruime zin en tevens het ontwikkelen van een diepgaand inzicht in de ultieme natuur van de werkelijkheid, of shunyata. Dit onderricht en deze beoefeningen kunnen van grote praktische waarde zijn voor alle mensen, ongeacht of ze nu boeddhistisch willen zijn of niet, maar ze vormen ook het hart van het formeel volgen van het boeddhistische pad. Diegene die dat willen kunnen in deze fase de toevluchts- en bodhisattva-geloften afleggen. Hiermee betreed je formeel het boeddhistische pad en het Mahayana.
Het Vajrayana-pad is een gespecialiseerd pad binnen het Mahayana dat geschikt is voor bepaalde individuen. Dit pad vereist dat studenten formeel het boeddhistische pad betreden door het afleggen van de toevluchts- en bodhisattva-geloften en dat ze een solide basis en ervaring hebben met de grondbeginselen en de beoefeningen van het Mahayana. Vajrayana-beoefeningen leggen de nadruk op een nauwe begeleiding door een gekwalificeerde leraar en maken gebruik van vele speciale methoden zoals visualisatie, mantra-recitatie en diepgaande meditatie om snel te komen tot een directe realisatie van je ware natuur en de natuur van de werkelijkheid zelf. Als basis voor het Vajrayana zijn de voorbereidende beoefeningen, of Ngöndro in het Tibetaans, op vaardige wijze ontwikkeld om diepe transformatie op elk niveau van ons wezen te bewerkstelligen. Niet alleen bereiden ze de beoefenaar voor op de diepgaande beoefening van Vajrayana en Dzogchen, maar ze vormen ook een compleet pad naar verlichting.
Vajrayana – hoofdgedeelte (tantra en sadhana). Na de voorbereidende beoefeningen tot op zekere hoogte bestudeerd en beoefend te hebben, kan men formeel het Vajrayana binnengaan door het ontvangen van een bekrachtiging van een gekwalificeerde meester. Het ontvangen van de bekrachtiging maakt het mogelijk Vajrayana-onderricht, of tantra’s, te bestuderen en deel te nemen aan Vajrayana-beoefeningen, of sadhana’s. Rigpa vertegenwoordigt een dynamische lijn van overdracht en beoefening van vele krachtige Vajrayana-rituelen, waaronder ook besloten individuele en groepsretraites, drupchös en drupchens.
De studie en beoefening van Dzogchen wordt beschouwd als het hoogste pad in de Tibetaanse boeddhistische traditie. Zoals een leraar het beschrijft: ‘als een manier om de diepste natuur van de geest – dat wat we werkelijk zijn – te realiseren, is Dzogchen de duidelijkste, meest effectieve en meest relevante methode voor de moderne wereld‘. Hoewel Dzogchen in het algemeen geassocieerd wordt met de Nyingma of Oude School van het Tibetaans boeddhisme, opgericht door Padmasambhava, is het door de eeuwen heen beoefend door meesters van alle verschillende scholen van Tibet als hun meest diepgaande beoefening. Dzogchen wordt beschouwd als het culminatiepunt van het Vajrayana-onderricht, en de formele Dzogchen-beoefening is bedoeld voor degenen die de voorbereidende beoefeningen van het Vajrayana hebben voltooid en de begeleiding van een gekwalificeerde Dzogchen-meester hebben aanvaard. In Rigpa wordt de spirit en visie van Dzogchen gedeeld in alle stadia en beoefeningen van het pad, zelfs in de beoefening van meditatie. Dit wordt weerspiegeld in het onderricht van vele verschillende meesters die Rigpa ieder jaar bezoeken.
• Basis-yana: het ‘voertuig’ (Skt. yana) van onderricht en beoefening dat gebaseerd is op de eerste draaiing van het wiel van de Dharma door de Boeddha. Het gaat in op de vier edele waarheden en maakt onderdeel uit van het corpus van vroeg-boeddhistische teksten. De nadruk ligt meer op het pad van individuele bevrijding dan op het pad van de bodhisattva.
• Bodhichitta (Skt.): de mededogende wens om verlichting te bereiken ten bate van alle wezens.
• Bodhisattva (Skt.): iemand die bodhichitta heeft opgewekt.
• Drupchen (Tib.): letterlijk ‘enorme prestatie’. Drupchen is een vorm van intensieve groepsbeoefening die de diepte, kracht en precisie van het Vajrayana belichaamt en het hele scala van de vaardige methoden ervan samenbrengt. Deze beoefening gaat dag en nacht door zonder enige onderbreking gedurende minstens acht dagen.
• Drupchö (Tib.): een uitgebreide manier om een bepaalde sadhana in een groep meerdere opeenvolgende dagen te beoefenen.
• Dzogchen (Tib.): ‘Grote perfectie’, of ‘Grote volledigheid’. De beoefening van Dzogchen is de oudste en meest directe wijsheidsstroom binnen de boeddhistische traditie van Tibet. Het is een van de duidelijkste en meest effectieve methodes om de diepste natuur van de geest te realiseren.
• Lojong (Tib.): letterlijk ’trainen’ of ’transformeren van de geest’. Dit onderricht legt vooral de nadruk op de beoefening en toepassing van bodhichitta.
• Mahayana (Skt.): het ‘Grote’ of ‘Universele Voertuig’. De essentie van het Mahayana is het streven om boeddhaschap te bereiken als het enige middel om alle wezens te helpen volledige bevrijding te vinden van het lijden.
• Ngöndro (Tib.): de ‘voorbereidende’ of ‘fundamentele’ beoefeningen van het Vajrayana-boeddhisme.
• Sadhana (Skt.): letterlijk ‘middel van voltooiing’. Een sadhana is een rituele tekst die het middel aanreikt om één of meerdere godheden te verwezenlijken, die in wezen de ultieme staat van een boeddha zijn.
• Sangha (Skt.): de gemeenschap van beoefenaars die het onderricht van de Boeddha volgen.
• Trekchö en Tögal (Tib.): de twee belangrijkste beoefeningen van Dzogchen.
• Tsa Sum (Tib.): de ‘Drie Bronnen’. In de Nyingma-traditie, als de Ngöndro eenmaal volbracht is, gaan de beoefenaars verder met de sadhana’s van de Drie Bronnen, de innerlijke toevlucht van het Geheime Mantrayana. Ze dienen als de bron of de basis voor alle positieve accumulaties tot aan het bereiken van verlichting.
• Vajrayana (Skt.): ‘Vajra-voertuig’. Gebaseerd op de motivatie van bodhichitta, is het Vajrayana een pad waarin het ontwikkelen van zuivere waarneming centraal staat.
Copyright © 2023 Rigpa
Design en realisatie door Frissekom